Wyszukiwarka Google działa online, a jej głównym zadaniem jest dostarczenie jak najbardziej trafnych odpowiedzi użytkownikom (wszystkim osobom, prowadzącym wyszukiwanie w Google). Podczas korzystania z niej wprowadzamy zapytania, czyli słowa związane z tematem, który nas interesuje. Jej pracujące mechanizmy dostarczają nam w efekcie listę z najtrafniejszymi wynikami. Tak w bardzo dużym skrócie można opisać jak działa wyszukiwarka Google, jednak w rzeczywistości jest to bardziej złożony, kilkuetapowy proces.
Podstawowe informacje o wyszukiwarce Google
Przed powstaniem wyszukiwarki Google w 1998 roku funkcjonowały w Internecie „pra-wyszukiwarki”, do których można zaliczyć m.in. WWW Wanderer, Excite, Yahoo, Lycos czy AltaVista. Użytkownicy mogli dzięki nim znaleźć informacje, jednak nie zawsze odpowiadające ich oczekiwaniom. Wyświetlały wyniki przede wszystkim w oparciu o liczbę słów kluczowych – im więcej ich było, tym lepiej. Zrewolucjonizowała to wyszukiwarka Google. Jej twórcy – Larry Page i Siergiej Brin – uznali, że ważniejsza od ilości jest jakość. Pomyśleli, że powinna gwarantować nie „byle-jakie” a rzetelne wyniki. Było to inspiracją do stworzenia PageRank – pierwszego, unikalnego rozwiązania, które wyróżniało ich produkt spośród innych wyszukiwarek internetowych.
Był to sposób nadawania indeksowanym stronom internetowym określonej wartości liczbowej. Opierał się na analizie liczby linków prowadzących do strony oraz ich jakości. Gdy do strony kieruje link z witryny, która sama ma wysoką ocenę, to ma większe znaczenie, niż gdy do strony kieruje link z witryny mało popularnej. Był to zalążek niezwykle zaawansowanego i bardzo skomplikowanego systemu, jaki Google obecnie posiada i cały czas rozwija.
2. Proces wyszukiwania w Google
2.1 Zapytanie użytkownika
Proces rozpoczynamy od wpisania zapytania. Są to słowa kluczowe najbardziej kojarzące się z interesującym tematem, o czym wspominano już wcześniej. Wystarczy, że wpiszemy jeden wyraz, np. „szkoła”, „wiertarka”, „restauracja”, aby uruchomić cały mechanizm poszukiwań. Możemy też wprowadzić więcej słów np. „szkoła podstawowa w Poznaniu”, „wiertarka udarowa Bosch”, a nawet wpisać całe pytanie: „Gdzie jest restauracja włoska w Poznaniu”, „Jak działa wyszukiwarka Google”. Jeżeli wprowadzimy więcej wyrażeń, możemy zawęzić poszukiwania, a dzięki temu uzyskać trafniejsze wyniki.
Źródło: Google
I na tym polega cały proces wyszukiwania w Google? Ze strony użytkownika właśnie tak to wygląda. Jednak poza naszym wzrokiem, niejako w tle, działa bardzo dopracowany i stale rozwijający się mechanizm. Jego sercem jest indeks, ponieważ Google w poszukiwaniu odpowiedzi na nasze zapytania przeszukuje tylko te strony, które znajdują się w indeksie.
Czym jest indeks Google?
Indeks – jest to baza danych, tworzona na bieżąco. Powstaje dzięki pracy specjalnych programów – robotów internetowych (in. roboty indeksujące), które przemieszczają się po Internecie w poszukiwaniu nowych oraz zaktualizowanych stron internetowych. Decydują o tym, czy strona znajdzie się w indeksie, a jeśli tak – to przypisują ją do indeksu. Obecność strony w indeksie jest niezbędna dla jej wyświetlania się na zadawane przez użytkowników zapytania oraz dla wszelkich działań SEO.
2.2 Crawlowanie strony
Jest działaniem niewidocznym dla użytkownika i niezależnym od tego, co wpiszemy w danej chwili w wyszukiwarkę Google. Odbywa się ciągle dla wielu stron, bowiem crawlowanie (z ang. pełzanie, czołganie, łażenie) to wysyłanie robotów (crawler’ów) na stronę internetową w celu jej przeskanowania oraz umożliwienia zaindeksowania. Warto mieć na uwadze, że nie zawsze przeprowadzenie crawlowania jest równoznaczne z zaindeksowaniem strony, a co za tym idzie z jej wyświetleniem w wynikach wyszukiwania.
2.3 Indeksowanie
Podobnie jak crawlowanie jest to proces, który przebiega poza naszym wzrokiem oraz niezależnie od zapytania, które wprowadzamy w danym momencie. Indeksowanie opiera się na gromadzeniu informacji o treściach, grafikach, linkach, słowach kluczowych, które występują na stronie oraz na ich zapisywaniu w bazie danych wyszukiwarki. Zbieranie danych odbywa się za sprawą robotów internetowych, które przechodzą z jednej strony na drugą dzięki obecności linków.
Farmy serwerów
O tym jak działa wyszukiwarka Google decyduje też zaplecze technologiczne. W crawlowaniu i indeksowaniu (zwanym też skanowaniem) stron potrzebna jest ogromna liczba komputerów. Pomagają w tym farmy serwerów, stanowiące zbiór powiązanych ze sobą serwerów, które współpracują dla realizacji konkretnego zadania. Gigant z Mountain View nie podaje oficjalnie ile takich urządzeń tworzy Google Data Centers, ale zlokalizowane są na 4 kontynentach w 9 krajach.
2.4 Wyświetlanie wyników
Ostatnim etapem wyszukiwania w Google jest wyświetlenie wyników. Gdy wpisujemy zapytanie, oprogramowanie zaczyna przeglądać strony znajdujące się w indeksie. Szuka na nich odpowiedzi, które najlepiej będą pasowały do wprowadzonego zapytania. Wykorzystuje do tego systemy rankingowe, które analizują zaindeksowane strony pod kątem trafności.
Graf Wiedzy
Mechanizmy wyszukiwarki pozwalają na sprawne przeszukiwanie stron internetowych. W ten sposób możliwe jest lepsze zrozumienie zapytania dotyczącego osób, miejsc czy rzeczy – co dobrze prezentuje Graf wiedzy. Google wdrożyło go w marcu 2012 roku (w Polsce wszedł w maju 2013 roku). Jego zadaniem jest pokazywanie powiązań między osobami, miejscami i rzeczami. Umożliwia szybkie znalezienie odpowiedzi na takie pytania jak np. Kiedy urodził się Fryderyk Chopin? Jak wysoki jest Pałac Kultury i Nauki w Warszawie? Graf wiedzy wykorzystuje w swoim działaniu semantyczność.
Wspomniane systemy rankingowe opierają się o algorytmy, które oceniają strony i ustalają ranking. Umożliwiają wyświetlanie przydatnych danych na podstawie analizy słów, zrozumienia kontekstu, dopasowania do zapytania. W rezultacie użytkownik otrzymuje listę z wynikami. Zalicza się do nich wyniki organiczne i płatne oraz – w zależności od zapytania użytkownika – także inne elementy SERP: lokalizacja na Mapach Google, nagranie wideo, grafika, panel wiedzy, fragment z odpowiedzią lub tzw. karuzela wyników.
Algorytmy Google
Czy wiesz, że ranking witryn w wynikach organicznych „ustalają” algorytmy? Mają istotne znacznie dla tego, jak działa wyszukiwarka Google. Są to zaawansowane programy komputerowe, które oceniają strony internetowe na podstawie różnych wskaźników. Gigant z Mountain View nieustannie je rozwija i modyfikuje, a ich aktualizacje mają znaczący wpływ na branżę SEO.
Płatne reklamy Google
Charakterystyczna dla wyświetlanych rezultatów wyszukiwania w Google jest różnorodność. Obok tradycyjnych linków w organicznych wynikach wyszukiwania mamy do czynienia z wieloma innymi elementami SERP. Należy zaliczyć do nich także płatne reklamy [tzw. linki sponsorowane], jednak nie będziemy się na nich skupiać w tym momencie, ponieważ stanowią one odrębny segment marketingu w wyszukiwarkach.
3. Jak wyszukiwać w Google?
Zaczynamy z reguły od wpisania słowa lub kilku słów w pasek wyszukiwarki. Jest to najczęściej stosowany sposób jej wykorzystania. Jednak coraz częściej zależy nam na dokładniejszych wynikach lub odpowiedzi na konkretne pytanie, dlatego nasze zapytania mają coraz bardziej naturalny charakter, np. „Jak przygotować sushi?”, „Gdzie jest restauracja włoska w pobliżu?”, itp. Google dąży natomiast do jak najlepszego dopasowania swojego produktu do naszych potrzeb i oczekiwań. Jednym ze sposobów na poprawę trafności wyświetlanych wyników jest wyszukiwanie semantyczne.
Wyszukiwanie semantyczne
Opiera się na odczytywaniu naszych intencji, a także na rozumieniu znaczenia i kontekstu naszego zapytania, wprowadzonego w sposób naturalny – na mechanizmie semantyki znanej z językoznawstwa. Dzięki temu na pytanie „Jakie są filmy o Chopinie?” otrzymamy odpowiedź w postaci linków m.in. do stron z recenzjami filmów, z repertuarem filmów w kinach, itp. Dzięki temu nie musimy się już zastanawiać jak wyszukiwać w Google, by znaleźć oczekiwaną odpowiedź – po prostu piszemy tak, jakbyśmy zadawali pytanie podczas zwyczajnej rozmowy.
Algorytm Koliber
Wyszukiwarka zawdzięcza większą intuicyjność wspominanym wcześniej algorytmom, w szczególności zaś Kolibrowi. Głównym celem jego powstania było lepsze zrozumienie synonimów oraz kontekstu poszukiwań. Algorytm „rozumie” powiązania pomiędzy poszczególnymi słowami składowymi zapytania. Dzięki temu Koliber pozwala wyszukiwarce zrozumieć lepiej to, co znajduje się na stronach internetowych i powiązać ich zawartość z tym, czego poszukuje użytkownik.
Zapytania użytkowników stają się, między innymi dzięki semantyce, coraz bardziej zbliżone do naturalnego języka. Od tego jak działa wyszukiwarka Google, jak dobrze dostosowana została do takiego działania, zależy jej skuteczność. Jej zadanie stało się przez to bardziej skomplikowane niż jeszcze kilka lat temu. Cały mechanizm pracuje nad przeszukiwaniem stron internetowych i równocześnie stale je interpretuje. Poza naszym wzrokiem ciągle odbywa się semantyczna i gramatyczna analiza zawartości strony. Mechanizm „uczy się” nowych powiązań, co umożliwia dostarczenie jeszcze precyzyjniejszych wyników. Dla naszej wygody te wyniki także podawane są w odpowiedni sposób. Są to elementy SERP, takie jak: Karuzela, Fragment, Panel Wiedzy, Bezpośrednia Odpowiedź, Reklama, Lokalna Paczka, Uściślenie Zapytania, Fragment Rozszerzony, Wyszukiwanie Podobne do…
Źródło: Google
W tej „nauce” wyszukiwarka potrzebuje bazy, która stanowi zbiór danych zebranych z wielu źródeł i dobrze zorganizowanych. Obecnie Google wykorzystuje do tego celu m.in. Wikipedię oraz inne wykupione bazy danych.
Wyszukiwanie spersonalizowane Dla lepszego zrozumienia naszych indywidualnych zapytań wyszukiwarka wykorzystuje zapamiętane aktywności. Nasze działania w Internecie (to, jakie strony przeglądamy, jakie artykuły czytamy, jakimi wydarzeniami się interesujemy) budują sieć powiązań – dla każdego odmienną. W oparciu o takie dane wyświetlane są wyniki, które z większym prawdopodobieństwem wzbudzą nasze zainteresowanie. Różnice w wyświetlanych wynikach są z reguły minimalne, jednak ich występowanie jest faktem, który należy brać pod uwagę przy użytkowaniu wyszukiwarki, jak i warto rozpatrzyć w branży SEO.
Wyszukiwanie lokalne Wpływ na wyniki poszukiwań w Internecie ma także miejsce, w którym aktualnie się znajdujemy. Ma to znaczenie głównie wtedy, gdy poszukujemy miejsca fizycznego, jak np. fryzjer, restauracja, lotnisko, jak i w pozycjonowaniu lokalnym. Wyszukiwarka będzie z reguły wyświetlała obiekty najbliższe naszej lokalizacji. Oznacza to, że nie tylko osoby z dwóch krańców kraju, ale nawet z tego samego miasta, tylko znajdujące się w różnych jego częściach, mogą uzyskać odmienne wyniki.
SERPy dla słowa „lotnisko” dla użytkownika z Bydgoszczy
SERPy dla słowa „lotnisko” dla użytkownika z Poznania
4. Zaawansowane wyszukiwanie Google
Wiemy już, że to jak działa wyszukiwarka Google opiera się na mechanizmie skanowania ogromnej liczby zaindeksowanych stron w celu znalezienia najtrafniejszej odpowiedzi na nasze zapytanie. Dla ułatwienia tych poszukiwań Google umożliwia nam stosowanie coraz bardziej naturalnego języka oraz bardziej zaawansowane techniki wyszukiwania. Poszukiwania mają przypominać „wymianę zdań” z wyszukiwarką internetową, w czym z pewnością może pomóc Asystent Google.
Google Assistant
Czy wiesz, że firma Google stworzyła wirtualnego pomocnika? Google Assistant (Asystent Google) działa na urządzeniach mobilnych z dostępem do Internetu. W jego obsłudze jeszcze do niedawna potrzebna była znajomość języka angielskiego, ale od 16 stycznia 2019 roku Google Assistant obsługuje również język polski. Jego zadaniem jest udzielanie odpowiedzi na zadawane przez użytkownika pytania. Cały proces odbywa się głosowo i przypomina dzięki temu rozmowę. Dzięki temu wyszukiwanie w Google stało się jeszcze bardziej naturalne, choć należy pamiętać, że Asystent obsługuje także inne funkcje smartfonów.
Z drugiej strony mamy narzędzia, pozwalające na sprecyzowanie naszego zapytania, nazwijmy to – „od strony technicznej”:
Możemy wykorzystać do tego celu „filtry”, które znajdują się u góry strony – pozwalają zawęzić przeszukiwanie do konkretnego rodzaju zapytań.
Jeśli chcemy, aby w wynikach naszych poszukiwań wyświetlały się wyłącznie obrazy, klikamy „Grafikę”. Jeżeli zaś klikniemy w „Zakupy” wyniki zostaną przefiltrowane, a my otrzymamy tylko te, które pomogą w kupnie poszukiwanych rzeczy.
Źródło: Google
W przeszukiwaniu zasobów internetowych mamy możliwość korzystania także z tzw. operatorów, czyli symboli oraz słów, które pozwalają na modyfikację wyszukiwania a niekiedy na całkowitą zmianę jego typu. Te zaawansowane techniki wyszukiwania pozwalają znacznie zawęzić obszar poszukiwań.
Jednym z popularnym operatorów jest „site”. Po wprowadzaniu zapytania np. pozycjonowanie site:sunrisesystem.pl wyświetlone zostaną tylko wyniki związane z tą domeną/tym adresem URL
Źródło: Google
Podczas wyszukiwania w Google możemy też wykorzystać znaki przestankowe i interpunkcyjne, czasem utożsamiane z operatorami wyszukiwania jak: „” + – $ * . Ich zastosowanie może ułatwić poszukiwanie konkretnych informacji.
Często stosowanym znakiem jest cudzysłów („”) Wprowadzenie zapytania w cudzysłowie sprawia, że będą przeszukiwane strony w celu odnalezienia dokładnie takiej frazy i wyświetlone zostaną te strony, na których znajdzie się identyczne wyrażenie.
5. Wyszukiwanie w Google – w skrócie
Infografika: Jak działa wyszukiwarka Google?
To jak działa wyszukiwarka Google wydaje się z pozoru proste. My – jako użytkownicy – widzimy jednak „na własne oczy” tylko część tego procesu. Etapy crawlowania (skanowania) oraz indeksowania pozostają dla nas niewidoczne, a mają ogromne znaczenie dla przebiegu całej procedury. Odpowiadają za znajdowanie nowych i zaktualizowanych stron internetowych oraz wprowadzenie ich do indeksu. To właśnie jego przeszukują roboty internetowe, po tym jak my wprowadzimy zapytanie. Ponadto pozwalają wyświetlić najbardziej trafne wyniki. Jednak cały ten mechanizm stale ewoluuje, aby odpowiadać jak najlepiej naszym potrzebom. Dlatego:
Język wyszukiwania staje się coraz bardziej naturalny.
Powstają nowe programy (algorytmy) poprawiające trafność wyników.
Wyniki wyszukiwania prezentowane są w różnych formatach.
Wykorzystuje się naszą aktywność w Internecie dla uzyskania precyzyjnych wyników.
Uwzględnia się lokalizację dla zapewnienia dokładniejszych rezultatów.
Wyszukiwarka pozwala także na zaawansowane wyszukiwanie Google np. umożliwiając zawężenie zakresu poszukiwań, nie tylko przy użyciu naturalnego zapytania. Dzięki odpowiednim narzędziom mamy możliwość sprecyzowania naszych oczekiwań względem wyszukiwarki. Operatory, znaki przystankowe oraz interpunkcyjne, a także „filtry” pozwalają ograniczyć rodzaj wyników do np. grafik, filmów. itp.
Postępowanie Google opiera się na dostarczeniu nam produktu, jak najlepiej dostosowanego do naszych aktualnych potrzeb i oczekiwań. Właśnie dlatego mechanizm poszukiwań stale się zmienia: od strony użytkownika staje się coraz bardziej naturalny oraz intuicyjny, zaś od strony technicznej – coraz bardziej się rozbudowuje. Dzięki takiemu podejściu Google podbiło międzynarodowe rynki, a obecnie z jego wyszukiwarki korzysta ponad 90% użytkowników na całym świecie.
Magdalena Drajkowska
