Czym jest wyszukiwanie semantyczne?

Ogólnie o pozycjonowaniu
Magdalena Drajkowska
28 kwietnia 2020
0
20 minut czytania

Wyszukiwarka semantyczna jest pojęciem wprowadzającym w błąd. Wynika on z zastosowania skrótu myślowego. W istocie mamy do czynienia z wyszukiwarką internetową, która pracuje w oparciu o wyszukiwanie semantyczne. Różni się ono od mechanizmu wyszukiwarek internetowych popularnego jeszcze kilka lat temu, gdzie istotne było jak najlepsze dopasowanie wyników do konkretnych słów kluczowych zapytania. Wyszukiwanie semantyczne stanowi próbę uzyskania jak najdokładniejszych wyników dzięki zrozumieniu intencji użytkownika i powiązań między słowami oraz samego kontekstu zapytania. Chodzi o zrozumienie naturalnego języka, stosowanego przez człowieka w zwykłej rozmowie.

Przykłady „wyszukiwarek semantycznych”

Przełomem w sposobie przeszukiwania zasobów internetowych było uruchomienie wyszukiwarki internetowej Google w 1998 roku. Od początku stosowała innowacyjne rozwiązania (jak m.in. PageRank), które „przybliżały” jej mechanizmy do rozumienia naturalnego języka. Google zalicza się do rodzaju wyszukiwarek analizujących znaczenie przeszukiwanej zawartości stron internetowych. Starają się one zrozumieć sens treści z wykorzystaniem semantycznej oraz gramatycznej analizy języka naturalnego i przełożyć go na język zrozumiały dla algorytmów. Na podstawie przeprowadzonych poszukiwań tworzą własną bazę i „uczą się” nowych terminów oraz znaczeń. Obecnie zalicza się do nich m.in. Google, Bing, Baidu. Dodatkowe informacje o innych wyszukiwarkach internetowych znaleźć można w osobnym artykule na naszym blogu o pozycjonowaniu.

Wyszukiwanie semantyczne może mieć też inny wymiar i opierać się na przeszukiwaniu opisów, przygotowanych w specjalnych standardach (jak RDF lub OWL) przez twórców stron. Takie podejście sprawia, że maszyny i programy od razu rozumieją sens opisów i nie muszą ich przekładać na zrozumiały dla siebie język. Jednak nie będziemy tu koncentrować na tym aspekcie, ponieważ uzyskane wyniki są dedykowane przede wszystkim algorytmom – nie użytkownikom.

1. Na czym polega wyszukiwanie semantyczne?

Celem wyszukiwania semantycznego jest poprawa dokładności wyświetlanych wyników. Aby dostarczyć użytkownikowi najtrafniejszą odpowiedź, wyszukiwarka semantyczna musi zrozumieć wystosowane przez niego zapytanie. Jest to możliwe dzięki kojarzeniu informacji, znajdujących się na różnych zaindeksowanych stronach, z potrzebami internautów. Semantyczna wyszukiwarka internetowa odczytuje oczekiwania użytkowników, ponieważ rozumie kontekst poszukiwań i prawidłowo interpretuje związki pomiędzy poszczególnymi słowami.

Oznacza to, że po wpisaniu zapytania „dziadek do orzechów w teatrze” wyświetlą się wyniki związane z baletem a nie narzędziem kuchennym do rozłupywania skorup orzechów. Ponadto wśród rezultatów poszukiwań znajdą się dane dotyczące przedstawienia baletowego, które odbyło się lub odbędzie w teatrze – mogą być to recenzje, zaproszenia, wywiady czy repertuar.

Kliknij w infografikę, jeśli chcesz ją powiększyć

Zrozumienie treści na stronie stanowi trzon, na którym opiera się całe wyszukiwane semantyczne. Sam proces nie odbiega od tego jak działa wyszukiwarka internetowa i składa się na niego zapytanie użytkownika, crawlowanie, indeksowanie oraz wyświetlanie wyników. Charakterystyczne dla jest natomiast „wyposażenie” silnika wyszukiwarki w takie mechanizmy, które pozwalają na prawidłowe odczytanie całej zawartości strony. Dzięki temu możliwe jest w przyszłości odesłanie użytkowników do konkretnych witryn internetowych.

Wyszukiwarki semantyczne „uczą się”. Oznacza to, że potrafią rozpoznawać coraz więcej połączeń znaczeniowych między określonymi słowami i wyrażeniami. W efekcie daje to większą liczbę trafniejszych wyników.

1.1 Wyszukiwanie semantyczne a Google

Obecnie wszelkie cechy wyszukiwania semantycznego ma działanie wyszukiwarki Google, która podbiła międzynarodowe rynki. Jej silnik niemal od momentu uruchomienia wspierany był przez liczne rozwiązania modyfikujące sposób przeszukiwana i odczytywania zawartości stron internetowych. Chodzi tu między innymi o algorytmy (czyli zaawansowane programy komputerowe, oceniające strony www na podstawie różnych wskaźników), ale też dodatkowe funkcjonalności, dzięki którym dopasowanie wyników do zapytania stawało się coraz dokładniejsze, a także oddziaływało na branżę SEO. Historia aktualizacji algorytmów wyszukiwarki Google oraz jej dodatkowych usprawnień jest bardzo długa, ale do kroków milowych na drodze do przekształcenia w wyszukiwarkę semantyczną należy zaliczyć wprowadzenie:

Pandy – algorytm wszedł w życie w 2011 roku. Jego zadaniem było „nagradzanie” stron internetowych z wysokiej jakości treściami. Wymuszało to na właścicielach tworzenie stron bogatych w użyteczne treści, oryginalne oraz przejrzyste i czytelne. Miało to wpływ także na pozycjonowanie.
Knowledge Graph (Grafu Wiedzy) – była to nowa funkcjonalność, która weszła w życie w 2012 roku. Jego mechanizm pozwalał lepiej zrozumieć dane na temat ludzi, miejsc, przedmiotów i różnego rodzaju zagadnień oraz powiązań między nimi.
Penguin (Pingwina) – algorytm uruchomiony został w 2012 roku, a głównym celem była walka ze spamem. Pingwin miał bowiem karać strony stosujące spamerskie techniki budowania profilu linkowego, stanowiącego istotny element procesu pozycjonowania. Obecnie algorytm nie stosuje już kar, natomiast ignoruje linki, które uzna za spamerskie.
Hummingbird (Kolibra) – algorytm wprowadzony został w 2013 roku w celu jeszcze lepszego zrozumienia intencji użytkownika. Dzięki jego uruchomieniu wyszukiwarka zaczęła inaczej interpretować zapytania zamieszczane przez użytkowników – zaczęto bowiem brać pod uwagę kontekst dla lepszego dopasowania wyników. W związku z tym w SEO copywritingu postawiono mocniej na naturalne treści, często o charakterze poradnikowym.
RankBrain – jest to system maszynowego uczenia się, wprowadzony przez Google w 2015 roku. Podobnie jak algorytm Koliber stara się rozumieć intencje użytkowników, stojące za stawianym zapytaniem. Kluczowa różnica polega na tym, że RankBrain skoncentrowany jest na zapytaniach, które jeszcze do tej pory nie pojawiły się. Z uwagi na coraz większą naturalność języka wyszukiwania, taki charakter mają też nowe zapytania, a RankBrain „uczy się” ich rozumienia. Przeprowadza analizę najlepszych wyników poszukiwań i szuka podobieństw między stronami, które użytkownicy uznają za wartościowe. Dzięki niemu wyszukiwarka Google może dziś wyświetlić wynik z wartościową, oczekiwaną odpowiedzią nawet jeżeli strona nie zawiera słów z zapytania.

Semantyczność języka – dla dociekliwych

Można określić tym terminem właściwość języka naturalnego, która wskazuje, iż słowa mają przypisane znaczenie (nie zawsze jedno) a między słowami występują relacje. Badaniem zarówno znaczeń wyrazów, jak i powiązań między słowami zajmuje się semantyka językoznawcza, stanowiąca dział semiotyki zaliczanej do językoznawstwa ogólnego. Dziedzina ta obejmuje analizowanie znaczenia słów i łączących ich relacji w konkretnej wypowiedzi, czyli osadzonych w kontekście.

2. Elementy strony ważne w wyszukiwaniu semantycznym

Trend korzystania z Internetu przenosi się coraz bardziej w kierunku wyszukiwania semantycznego. Właśnie dlatego warto zadbać o stronę www pod kątem dostosowania jej do tego trendu, co – jak się za chwilę przekonacie – w wielu aspektach jest zbieżne z metodami skutecznego pozycjonowania.

2.1 Dobrze przygotowana treść

Wartościowy content jest obecnie punktem wyjścia do wielu działań w zakresie pozycjonowania stron oraz innych praktyk marketingu internetowego. Odgrywa również ogromną rolę w procesie wyszukiwania semantycznego, ponieważ to właśnie zawartość strony próbują odczytać roboty indeksujące i ją właściwie zrozumieć. Zamiast przygotowywać dziesiątki tekstów na szereg stron internetowych, warto skupić się na tworzeniu rozbudowanych artykułów, uwzględniających zasady SEO Copywritingu oraz potrzeby odbiorców. Powinny zawierać jak najwięcej przydatnych informacji na poruszany temat, doskonale sprawdzają się tu poradniki, przewodniki, instruktaże.

Musimy pamiętać, że content to nie tylko tekst! Pisząc artykuł warto wzbogacić go o nagranie wideo, zdjęcie, infografikę bądź inny element pomagający w przyswojeniu wiedzy lub zrozumieniu zawiłych zagadnień.

2.2 Właściwie ukierunkowana treść

Semantyczne wyszukiwarki internetowe starają się zrozumieć zawartość strony, dzięki między innymi umiejętności odczytywania kontekstu informacji, jakie się na niej znalazły. Chcąc „ułatwić” to zadanie możemy odpowiednio ukierunkować zawartość witryny, aby wątpliwości co do jej przekazu były minimalne. Treści, które przygotowujemy powinny jasno, wyraźnie, szczegółowo i dokładnie omawiać przede wszystkim jeden problem. Można wspomnieć o innych zagadnieniach, jakie się z nim wiążą, jednak główny temat musi pozostać jeden – aby ani użytkownik, ani roboty internetowe nie pogubili się w tym, czego dotyczy strona.

Chcąc dotrzeć do właściwego odbiorcy, należy wiedzieć kim on jest. Pomocnym „narzędziem” w osiągnięciu takiego efektu jest persona. To możliwie najbardziej szczegółowo określony odbiorca, stworzony na podstawie wyobrażeń takich jak: płeć, wiek, miejsce zamieszkania, wykształcenie, zainteresowania, itp. Wiedza na temat tego, kim jest odbiorca, pozwala stworzyć content odpowiadający jego potrzebom, problemom i oczekiwaniom.

2.3 Odpowiednio dobrane słowa kluczowe

Mając na uwadze, że wyszukiwanie semantyczne opiera się na rozumieniu intencji użytkownika i powiązań między słowami oraz samego kontekstu zapytania, należy umiejętnie dobrać słowa kluczowe oraz frazy z nimi powiązane. Jeżeli treść ma być ukierunkowana i pomóc użytkownikom w rozwiązywaniu ich problemów, to należy zawrzeć w niej odpowiednie słowa kluczowe, dzięki temu zwiększa się szansa na skierowanie odbiorcy na konkretną stronę. W tym celu warto przeprowadzić research praktyczny, umożliwiający wytypowanie nie tylko tych najważniejszych fraz, ale także kolokacji, stanowiących podstawę rzetelnego SEO Copywritingu.

Semantyczne słowa kluczowe Kolokacje, wyrażenia powiązane, semantyczne słowa kluczowe są to inne określenia tego samego zjawiska. Określa się nimi wyrazy i związki wyrazów nawiązujące do głównej frazy. Jeżeli więc najważniejszym słowem kluczowym będzie „sklep obuwniczy”, to semantycznymi słowami kluczowymi będą wszystkie wyrazy i wyrażenia, jakie wiążą się z tym tematem, np. sprzedaż butów, kozaki, skórzane, sandałki, usługi szewskie, moda, wyprzedaż wiosenna, czarna pasta i wiele innych.

2.4 Elementy techniczne strony

Pragnąc przygotować stronę internetową przyjazną dla wyszukiwania semantycznego, należy mieć świadomość tego, jak działa wyszukiwarka Google. Pozwala to zrozumieć jakie aspekty techniczne strony mogą wpływać na jej atrakcyjność dla wyszukiwania semantycznego.

linki prowadzące do strony – to między innymi z ich pomocą (jak też dzięki linkom wewnętrznym) roboty indeksujące przemieszczają się od strony do strony. Jeżeli odnośniki do naszej witryny znajdą się na portalu eksperckim, dotyczącym konkretnego zagadnienia lub specjalności, to wpłynie to korzystnie na powiązanie semantyczne naszej strony z tym tematem. W praktyce, uwzględniając mechanizm pozycjonowania oraz wytyczne Google, nasza domena może wyświetlać się częściej i wyżej na zapytania użytkowników dotyczące konkretnego tematu.
przekierowania – pozwalają przenieść użytkownika na inną stronę, a więc są dla robotów wskazówką dotyczącą zawartości witryny. Jeżeli z jakichkolwiek powodów usuniemy na witrynie internetowej podstronę lub dokonamy zmiany odnośnika, użytkownicy ją odwiedzający otrzymują informację o błędzie 404. Dla wyszukiwania semantycznego taka informacja jest bezwartościowa, ponieważ odbiorca nie uzyskuje odpowiedzi na zapytanie. Dlatego wprowadza się tzw. przekierowania 301 informujące, że określony URL został przeniesiony na stałe w inne miejsce i użytkownik zostanie tam skierowany. Przekierowania 301 zalecane są również w zakresie optymalizacji SEO.
znaczniki schema.org – to znaczniki pozwalające wskazać robotom indeksującym konkretne dane. Dzięki temu treść na stronie zostaje odczytana zgodnie z intencjami autora. Korzystanie ze
schema.org, czyli znaczników danych uporządkowanych umożliwia dodawanie informacji o zawartości strony w kodzie HTML, takich jak np. lokalizacja, nazwa, kolor, itp. Przy wyszukiwaniu semantycznym daje to bardzo dobre rezultaty, ponieważ wyszukiwarka nie musi „zastanawiać” się nad tym, czego dotyczy strona – znaczniki od razu ją o tym informują. Ich wykorzystanie może mieć korzystny wpływ także na pozycjonowanie.

Semantyczność kodu

W najprostszym ujęciu semantyczność kodu polega na takim przygotowaniu kodu XHTML, aby był zrozumiały dla przetwarzających go komputerów i programów. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu m.in. znaczników semantycznych, które określają charakter tekstu jak np. „strong” – mocne wyróżnienie; „q” – cytat, „address” – adres. Używanie znaczników zgodnie z ich przeznaczeniem powoduje, że kod jest bardziej dostępny i łatwiejszy w utrzymaniu, a przez to także przystępniejszy w odczytywaniu przez roboty wyszukiwarki.

Wyszukiwanie semantyczne można z dużą dozą prawdopodobieństwa nazwać przyszłością wyszukiwarek internetowych, które coraz lepiej rozumieją intencje użytkowników. Dzięki:

lepszemu pojmowaniu potrzeb i zamierzeń internauty,
dokładniejszemu kojarzeniu powiązań między słowami,
bardziej intuicyjnemu rozumieniu kontekstu zapytania,

otrzymujemy wyniki faktycznie dla nas interesujące. Stale dopracowywane i rozbudowywane algorytmy, funkcjonalności oraz mechanizmy wyszukiwarek sprawiają, że wyszukiwanie semantyczne skraca czas poszukiwania. Z drugiej strony duża liczba wyników o zbliżonej tematyce może mocniej zaangażować odbiorcę w poszerzanie wiedzy na interesujący temat. W ten sposób zdecydowanie poprawia się doświadczenia użytkowników. Jednocześnie twórcy witryn rejestrują bardziej wartościowy ruch na swoich stronach, ponieważ trafiają na nie częściej osoby faktycznie zainteresowane ofertą. Wyszukiwanie semantyczne niesie obopólne korzyści dla dostawców i odbiorców treści internetowych, a same wyszukiwarki internetowe stają się dzięki niemu coraz bardziej zaufanym źródłem pozyskiwania informacji.

Źródła: Search Engine Journal, Moz, Rank Watch, Fabrik Brands, Niktsto, Bigcommerce essentials.